Centrum Zaawansowanych Technologii Nobel Tower w Poznaniu

Program funkcjonalno-użytkowy

Bryła mieści dwa podziemne poziomy garażowe z rampą umożliwiającą połączenie z bliźniaczą wieżą, która ma powstać w drugim etapie. W parterze znajduje się część recepcyjna i handlowa. Na pierwszym piętrze zlokalizowano restaurację i sale konferencyjne dostępne dla wszystkich użytkowników. Pozostałe 12 kondygnacji to m.in. przestrzenie biurowe i laboratoryjne. W budynku znajdzie się park naukowo technologiczny, które wspierać będzie innowacyjne firmy, również w ramach tzw. inkubatora przedsiębiorczości. Na 13 tysiącach metrów kwadratowych powierzchni zaplanowano dla nich m.in. nowoczesne powierzchnie biurowe i laboratoryjne z salami konferencyjnymi pod wynajem. Przewidziano też przestrzeń edukacyjną dla dzieci, wyposażoną w przedmioty, z których korzystają naukowcy. Z uwagi na charakter specjalistycznych pomieszczeń do badań, w wieżowcu zaprojektowano stropy o zwiększonej wytrzymałości i zewnętrzny szacht technologiczny.

Koncepcja nowoczesnej przestrzeni biurowej

Podstawowy układ (510 x 135 cm) i brak podpór umożliwiają pełną elastyczność w kształtowaniu przestrzeni funkcjonalnych. Ogrzewanie i chłodzenie budynku realizowane będzie przez system Termoaktywnych Elementów Konstrukcji TABS (Thermally Active Building Systems) ukryty w stropach, polegający na wykorzystaniu masy betonu jako akumulatora ciepła i chłodu. Ponadto przewidziano system wentylacji rozproszonej ze zintegrowaną podłogą techniczną tylko w pasie przyokiennym. Dzięki ukształtowaniu stropów z obwodowym obniżeniem w pasie przyokiennym uzyskano miejsce dla urządzeń grzewczo-chłodzących z bezpośrednim poborem powietrza z zewnątrz oraz dla instalacji silno- i słaboprądowych. Pozwoliło to na zmniejszenie powierzchni podłogi technicznej do minimum i likwidację pustych przestrzeni niekorzystnych z uwagi na „utratę kubatury” budynku.

System ten zakłada „przekazanie” powietrza zużytego bezpośrednio do przestrzeni komunikacyjnych, a dalej kanałem pionowym do centrali z odzyskiem powietrza eliminując do niezbędnego minimum kanały wentylacyjne w strukturze budynku.

Dla wyznaczonych modułów biurowych zaprojektowano minimalne przeszklenie. Zintegrowane z systemem klimatyzacji okna, o wymiarach 218 x 120 cm, podzielone są na część stałą i część uchylną – można je więc dla zapewnienia komfortu użytkowania otwierać. W celu uniknięcia strat ciepła i insolacji zastosowano rolety zewnętrzne sterowane indywidualnie i centralnie.

Budynek w części północnej ma techniczny zewnętrzny szacht „otwarty” wyposażony w klatkę schodową z windą lub podnośnikiem roboczym oraz platformą instalacyjną dla każdej kondygnacji. Służy on przede wszystkim specjalistycznym instalacjom laboratoryjnym, ale może być wykorzystywany także podczas przeprowadzek czy remontów bez konieczności używania dźwigów wewnętrznych.

Za sterowanie ogrzewaniem i chłodzeniem obiektu odpowiada zintegrowany ze wszystkimi instalacjami system nadzoru BMS (Building Management System). Steruje on centralnie zarówno jednokrotną higieniczną wymianą powietrza, żaluzjami czy monitorowaniem otwierania okien, jak i pozostałymi instalacjami, ze szczególnym uwzględnieniem wykrywania pożaru oraz kontroli dostępu.

Forma

Rysunek elewacji, oparty na integracji otworów okiennych dwóch kolejnych kondygnacji z ich przesunięciem o moduł, pozwolił na wpisanie okien w strukturę romboidalną. Pierwotnie zakładaliśmy „dopełnienie” pól okiennych okładziną szklaną w systemie STO. Jednak w projekcie przetargowym została ona zamieniona na specjalny tynk z naniesionym lakierem bezbarwnym o wysokim połysku, sprawiającym podobne wrażenie. Zarówno pola, jak i okna z roletami mają kolor ciemnografitowy. Siatka zewnętrzna to powłoka poliestrowa z odciskiem deskowania nawiązująca do białego betonu.

Struktura energetyczna i technologiczna budynku

Podczas prac projektowych szczególny nacisk położono na zminimalizowanie zapotrzebowania budynku na ciepło i wykonanie szczelnych połączeń między przegrodami. Wartość współczynnika przenikania ciepła U wynosi: dla ścian zewnętrznych 0,19 W/m2K (wymagana 0,3 W/m2K), dla stolarki okiennej 1,2 W/m2K (wymagana 1,8 W/m2K), dla stropodachu 0,16 W/m2K (wymagana 0,25 W/m2K).

Założono też wykonanie połączeń między przegrodami oraz połączenia okien z ościeżami z zachowaniem całkowitej szczelności. Autorskim rozwiązaniem jest stworzenie w konstrukcji budynku przestrzeni pozwalającej na swobodne rozprowadzenie instalacji dla potrzeb wentylacji fasadowej. Przestrzeń ta, jak już wspomniano, została zabudowana podłogą techniczną stanowiącą około 14% powierzchni biurowej. Rozwiązanie to pozwoliło na podniesienie efektywności działania stropów grzewczo-chłodzących.

TABS – bazowy system ogrzewania i chłodzenia

Jako bazowy system ogrzewania i chłodzenia pomieszczeń zastosowano system TABS w postaci orurowania firmy Rehau umieszczonego bezpośrednio w środkowej części stropu w statycznie neutralnej strefie betonowej konstrukcji. Dzięki zatopieniu rur w stropie, ciepło lub chłód przenoszone będą do konstrukcji wieżowca, co spowoduje jego aktywację termiczną. Akumulacja ciepła lub chłodu w stropach spowoduje z kolei, że temperatura w pomieszczeniach, mimo wpływu czynników zewnętrznych (nasłonecznienie, oświetlenie, ludzie, komputery), będzie bardziej stabilna. Zadaniem stropów grzewczo-chłodzących (tzw. aktywowanego stropu) jest utrzymanie temperatury bazowej w pomieszczeniach. Takie rozwiązanie pozwala na ograniczenie pracy uzupełniających elementów klimatyzacyjnych w przejściowych okresach roku oraz umożliwiać będzie w przyszłości przesuwanie ścian działowych pomiędzy pomieszczeniami, co ma ogromne znaczenie dla zmieniających się potrzeb funkcjonalnych inwestora. Jednostkowe wartości aktywności termicznej stropu wynoszą: dla posadzki – 35 W/m2 (ogrzewanie) i 15 W/m2 (chłodzenie); dla sufitu 56 W/m2 (ogrzewanie) i 38 W/m2 (chłodzenie).

Uzupełniający system ogrzewania i chłodzenia

Jako uzupełniający, rozproszony system ogrzewania, chłodzenia i wentylacji zastosowano urządzenia emcovent UZS firmy EMCO (montowane w świetle otworów okiennych) oraz emcotherm KQKL (montowane w świetle ścian). Urządzenia UZS mogą pracować z powietrzem zewnętrznym, mieszanym lub tylko obiegowym, a urządzenia KQKL tylko na powietrzu obiegowym. System wentylacji fasadowej pobiera powietrze z zewnątrz i dostarcza je do pomieszczeń biurowych. Dalej przedostaje się ono poprzez otwory kontaktowe do przestrzeni ogólnodostępnej, skąd wyprowadzane jest przez kratki wywiewne w przestrzeń szachtów wentylacyjnych. Zastosowanie wentylacji fasadowej pozwoliło na ograniczenie liczby kanałów w budynku, co ma znaczący wpływ na łatwość utrzymania w czystości elementów wentylacyjnych, ich modułowa budowa pozwala na szybki demontaż urządzenia, wymianę filtrów i efektywne prace serwisowe.

Dla pomieszczeń laboratoryjnych oraz specjalistycznych, dla których system wentylacji fasadowej nie byłby w stanie spełnić szczególnych wymagań higienicznych lub wydajnościowych, zastosowano dodatkowo system kanałowy. Indywidualne centrale wentylacyjne obsługujące te przestrzenie zostały umiejscowione na zewnętrznej klatce schodowej przewidzianej do transportu materiałów laboratoryjnych. Centrale współpracują z liniami wyciągowymi obsługującymi digestoria oraz inne funkcje związane z działaniem laboratoriów. Linie wywiewne z urządzeń zostały ulokowane w wewnętrznych szachtach budynku i wyprowadzone na dach. Jako urządzenia uzupełniające zapotrzebowanie na chłód i ciepło zastosowano klimakonwektory sufitowe.

Sterowanie systemem ogrzewania, chłodzenia, wentylacji i czujnikami CO2

System automatyki budynku został wyposażony w czujniki temperatury powietrza oraz stropu grzewczo-chłodzącego. W zależności od temperatury zewnętrznej i wewnętrznej, system ustala odpowiednią temperaturę stropu. Ewentualne niedobory ciepła lub chłodu w poszczególnych pomieszczeniach uzupełniane będą za pomocą urządzeń wentylacji fasadowej. Urządzenia te wyposażone są w wentylator powietrza obiegowego z łożyskiem elektromagnetycznym, którym można sterować sygnałem 0-10V. W zależności od zadanej i aktualnej temperatury w pomieszczeniu oraz temperatury stropu wysyłają one sygnał do urządzenia UZS oraz KQKL, które uruchomią wentylator z odpowiednią prędkością obrotową.

Automatyka budynku analizuje również temperaturę powierzchni sufitu, co pozwala na bardziej wydajne sterowanie temperaturą w pomieszczeniach oraz chroni je przed przegrzaniem lub nadmiernym wychłodzeniem, a także steruje roletami zewnętrznymi. Zastosowanie rolet zamiast żaluzji poprawia szczelność i termikę ścian zewnętrznych.

Wentylacja budynku w pomieszczeniach biurowych realizowana jest zarówno z uwzględnieniem czasu od ostatniej wymiany powietrza jak i zapotrzebowania na tlen. Wszystkie biura wyposażono w czujniki dwutlenku węgla. W godzinach pracy wentylacja włącza się tam, gdy jego stężenie wzrasta powyżej dopuszczalnej wartości. W sytuacji, kiedy w danym miejscu czujnik nie wykryje wzrostu przez określony czas, automatyka mimo to włączy wentylację. Także poza godzinami pracy wentylacja włączana będzie okresowo w celu wyeliminowania gromadzenia się zapachów w pomieszczeniach.